Nowe zasady podziału rezerwy subwencji ogólnej. MI tłumaczy

Temat został podjęty przez grono posłów, którzy zainteresowali się finansowaniem dróg w miastach na prawach powiatu w związku z krytycznym stanem zamkniętej estakady w Chorzowie w ciągu drogi krajowej nr 79.

Politycy wskazali w interpelacji do Ministerstwa Infrastruktury, że miasta na prawach powiatu, zwłaszcza te będące częścią Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, podnoszą również konieczność większego wsparcia finansowego tych jednostek samorządu terytorialnego w zadaniu utrzymania i remontów dróg krajowych – często będących poza ich możliwościami budżetowymi.

W związku z tym resort przedstawił, jak będą wyglądać nowe zasady podziału rezerwy subwencji ogólnej.

Sekretarz stanu Stanisław Bukowiec przypomniał w odniesieniu do sytuacji z Chorzowa, że sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg należą do zarządcy drogi, a obowiązkiem zarządcy drogi jest zatem utrzymanie oraz przeprowadzanie okresowych kontroli stanu drogowych obiektów, w tym weryfikacja cech i wskazanie usterek, które wymagają prac konserwacyjnych lub naprawczych, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego. Okresowe kontrole w zakresie podstawowym należy przeprowadzać, co najmniej raz w roku oraz w rozszerzonym raz na pięć lat.

W kontekście estakady w ciągu DK79 ministerstwo uważa natomiast, że jej stan techniczny nie jest wynikiem nagłego, nieprzewidywalnego wydarzenia, ale wieloletnich zaniechań prac modernizacyjnych, które miasto Chorzów powinno uwzględnić w swoim budżecie.

Wreszcie jednak wiceminister odniósł się do kwestii rezerwy subwencji ogólnej. Jak objaśnił, jednostki samorządu terytorialnego, w tym miasta na prawach powiatu mogły wnioskować o udzielenie wsparcia finansowego do realizacji takich inwestycji jak przebudowa czy remont estakady w ciągu drogi krajowej nr 79 (ul. Katowicka) w Chorzowie w ramach tego mechanizmu.

Od nowego roku obowiązywać będą natomiast nowe zasady podziału środków.

– Podstawą prawną jest art. 34 ustawy z dnia 1 października 2024 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Będzie funkcjonowała jedna wspólna rezerwa w budżecie państwa. Środki rezerwy będą mogły być przeznaczone dla jednostek samorządu terytorialnego realizujących zadania bieżące lub inwestycyjne w obszarze: oświaty, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania lub ochrony dróg publicznych, którymi zarządzają jednostki samorządu terytorialnego, pomocy społecznej oraz innych zadań publicznych, których realizacja jest szczególnie uzasadniona względami społecznymi lub gospodarczymi. Reprezentacja samorządu będzie wskazywać obszar, na który zostaną przeznaczone środki rezerwy – wytłumaczył Bukowiec.

Dodał przy tym, że na mocy art. 140 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 1530) w budżecie tworzona jest rezerwa ogólna, która stanowi szczególny instrument finansowy. Zgodnie z art. 155 tej ustawy, rezerwą ogólną dysponuje Rada Ministrów. Jest to instrument umożliwiający Radzie Ministrów reagowanie m.in. w sytuacjach nagłych, których wystąpienia nie można było przewidzieć, a wymagających niezwłocznego wsparcia finansowego.

Ponadto kolejnym ewentualnym mechanizmem wsparcia inwestycji samorządowych będzie Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności, czyli nowy instrument wsparcia w ramach Krajowego Planu Odbudowy, którego celem będzie kompleksowe wsparcie projektów służących zarówno obronności, jak i odporności kraju na sytuacje kryzysowe.